Một trong những yếu tố quan trọng tạo thêm nhiều cảm xúc cho các thước phim, bên cạnh diễn viên, bối cảnh, thì việc di chuyển của máy quay để tạo nên những góc nhìn, cảm nhận khác nhau để truyền tải được rõ hơn ý nghĩa của đoạn phim chính là thứ mà nhà làm phim nào cũng cần hiểu rõ. Vậy thì động tác máy trong quay phim có những động tác cơ bản nào, và ý nghĩa của chúng là gì? Hãy cùng Kim Marcom tìm hiểu nào.
PAN ( PAN CAMERA )
Đây được xem như là một trong những động tác máy trong quay phim cơ bản nhất.
Pan là động tác máy di chuyển theo chiều ngang (sang phải, sang trái) tại một trục cố định (hoặc theo đường chân trời), giữ góc máy tĩnh ở điểm bắt đầu và điểm kết thúc.
Pan camera thường dùng để thiết lập cảnh, vị trí, phù hợp với những cảnh quay ở bối cảnh rộng lớn như ngoài trời. Động tác máy giúp người quay lấy được toàn cảnh môi trường mà không cần sử dụng ống kính góc rộng.
Việc lựa chọn khung hình bắt đầu và kết thúc một cách thông minh sẽ làm nổi bật được ý đồ của người quay.
WHIP PAN
Với động tác máy Pan, nhưng di chuyển nhanh hơn và vẫn giữ góc máy tĩnh ở điểm bắt đầu và kết thúc động tác quay.
Whip Pan sẽ khiến đoạn phim trở nên sinh động hơn khi giúp người xem cảm nhận như họ đang ở trong cảnh quay và được xem trực tiếp mọi thứ.
TILT
Tilt là động tác máy di chuyển theo chiều dọc tại một trục cố định, điểm bắt đầu và điểm kết thúc sẽ giữ góc máy tĩnh.
Động tác máy Tilt thường được sử dụng để mô tả các cấu trúc vật thể to lớn như những ngôi nhà chọc trời, những ngọn núi hùng vĩ,… hoặc dùng để thiết lập kích thước nhân vật và thể hiện ý nghĩa của cảnh quay. Động tác máy đi từ trên xuống hay từ dưới lên sẽ thể hiện “tầm cỡ” của nhân vật. Việc Tilt camera từ dưới lên sẽ khiến nhân vật trở nên to lớn hơn và ngược lại với Tilt camera từ trên xuống, nhân vật sẽ trở nên nhỏ bé, yếu ớt.
ZOOM
Zoom là động tác máy trong quay phim mà người quay sẽ thay đổi độ dài tiêu cự máy để phóng to hay thu nhỏ một hình ảnh.
Zoom out
Zoom out có thể được dùng để diễn tả sự trống vắng của cảnh quan xung quanh với chủ thể, hay nói cách khác là diễn tả sự cô đơn của nhân vật trong đoạn phim.
Zoom in
Zoom in sẽ làm nổi bật lên một nhân vật, sự vật mà người làm phim muốn người xem chú ý đến. Động tác máy này thường để hướng người xem đến điểm nhấn của cảnh quay.
Tùy vào ý đồ của người quay mà việc zoom in hay zoom out có thể thay đổi bố cục của một cảnh, thậm chí là cả câu chuyện.
DOLLY
Mặc dù cũng là di chuyển khung hình gần hay xa chủ thể, nhưng khác với Zoom, Dolly là động tác máy mà người quay di chuyển cả máy quay. Dolly có thể di chuyển thẳng hoặc ngang tùy vào ý đồ của người quay phim.
Dolly in
Động tác máy này sẽ giúp người xem tập trung vào biểu hiện của một nhân vật, chủ thể. Nếu di chuyển máy nhanh, thường cảnh phim sẽ bao hàm một thứ gì đó thú vị, và ngược lại với di chuyển chậm, cảnh phim sẽ thể hiện một cảm xúc mạnh mẽ, kịch tính cho người xem.
Dolly out
Dolly out thường được dùng để mở rộng khung hình, đồng thời thay đổi quan điểm và chiều sâu của người xem về đoạn phim. Động tác máy này là một cách hiệu quả để “tiết lộ” những thứ gì đó ẩn giấu, hay thể hiện sự trống vắng, đem lại cảm xúc hồi hộp cho người xem.
TRACKING SHOT
Tracking shot là động tác máy trong quay phim thường dùng để theo dõi hay quay lại chuyển động của chủ thể, nhân vật trong đoạn phim. Động tác máy này có thể quay ở nhiều hướng như trước, sau, bên hông,… tùy vào ý đồ của người quay phim.
Những cảnh quay sử dụng Tracking shot sẽ sinh động và truyền tải được nhiều hơn. Tracking shot đôi khi sẽ khiến khoảng cách giữa nhân vật và máy quay thay đổi, từ khung cảnh toàn diện cho đến cận cảnh,… những sự kết hợp ấy có thể làm tăng sự kịch tính, căng thẳng vào một khoảnh khắc ý nghĩa nào đó trong câu chuyện, hay làm nổi bật cảm xúc của một nhân vật.
Mỗi một động tác máy khác nhau sẽ giúp người quay phim diễn đạt được nhiều ý nghĩa, cảm xúc khác nhau. Do đó mà một thước phim chuyên nghiệp sẽ là sự kết hợp của nhiều động tác máy để truyền tải được đầy đủ thông điệp một cách cuốn hút, dễ hiểu nhất.